Kaart en veldeffect

Die Haan en Hof toch. Dachten ze in La Carte et le territoire te zijn gestuit op een heus veldeffect, een literair-strategisch eerbetoon van de ene schrijver aan de andere, blijkt het allemaal op toeval te berusten, zoals Houellebecq zijn Nederlandse vertaler desgevraagd meldt: hij wist helemaal niet dat Châtelus-le-Marcheix het in Vies minuscules bezongen geboortedorp van Pierre Michon was, en heeft het plaatsje puur uitgekozen vanwege de schoonheid van de betreffende Michelinkaart (want daar gaat het boek tenslotte over).

Einde veldeffect? Nee hoor. Als een klein Frans dorpje in twee boeken een belangrijke rol speelt, gaan die boeken onherroepelijk met elkaar resoneren. De vraag of de auteur van het recentste boek dat wel zo bedoeld heeft, is dan irrelevant: de interpretatiemachines komen hoe dan ook op gang en produceren volautomatisch hun betekenissen (dikwijls vermomd als vermeende auteursintenties en doelbewuste strategieën, zoals al blijkt uit de termen die Hof in zijn vorige post gebruikt: ‘verborgen hints’, ’tongue in cheek-verwijzing’, ‘hommage’ etc.).

Het zal mij benieuwen wat voor effect dit allemaal zal hebben op de Franse literaire verhoudingen. Wordt vervolgd.

Kaart en gebied

Michel Houellebecq, La Carte et le territoireDat de grote schrijver Michel Houellebecq de grote schrijver Pierre Michon leest en waardeert, wist ik al. Dit voorjaar, toen hij volop aan La Carte et le territoire werkte, meldde hij nog in een speciaal nummer van Les Inrockuptibles: ‘Pierre Michon heeft de (terechte) reputatie veel van zijn lezer te eisen, en men houdt hem voor saai (wat hij niet is).’ Ik kan denk ik wel raden wat Houellebecq intrigeert bij de auteur van Roemloze levens: niet diens veelgeroemde stijl, maar de aandacht voor de relatie tussen het werkelijke leven en het verhaal dat ervan kan worden gemaakt – voor de relatie, kortom, tussen ‘carte’ en ’territoire’, kaart en gebied (de titel is ontleend aan de algemene semantiek van Alfred Korzybski). “Kaart en gebied” verder lezen